فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,005
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,738
شریفی نسب, حامد. (1402). نقد مقالۀ «قرائت معتبر در روایات تفسیری اهل‌بیت(ع) و ارتباط آن با روایت حفص از عاصم. مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), 71-106. doi: 10.22034/qer.2023.8453
حامد شریفی نسب. "نقد مقالۀ «قرائت معتبر در روایات تفسیری اهل‌بیت(ع) و ارتباط آن با روایت حفص از عاصم". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 20, 1402, 71-106. doi: 10.22034/qer.2023.8453
شریفی نسب, حامد. (1402). 'نقد مقالۀ «قرائت معتبر در روایات تفسیری اهل‌بیت(ع) و ارتباط آن با روایت حفص از عاصم', مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), pp. 71-106. doi: 10.22034/qer.2023.8453
شریفی نسب, حامد. نقد مقالۀ «قرائت معتبر در روایات تفسیری اهل‌بیت(ع) و ارتباط آن با روایت حفص از عاصم. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 11(20): 71-106. doi: 10.22034/qer.2023.8453

نقد مقالۀ «قرائت معتبر در روایات تفسیری اهل‌بیت(ع) و ارتباط آن با روایت حفص از عاصم

مطالعات قرائت قرآن
دوره 11، شماره 20، شهریور 1402، صفحه 71-106    اصل مقاله (16.1 M)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qer.2023.8453
نویسنده
حامد شریفی نسب*
فارغ التحصیل دکتری، علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهران
چکیده
برخی از نویسندگان معاصر تلاش کرده‌اند تا با تحلیل برخی روایات تفسیری، قرائت عاصم به روایت حفص را قرائت معتبر و مبنا نزد اهل‌بیتb جلوه دهند؛ پس با گزینش هفده روایت ادعا کرده‌اند که تنها قرائتی که در همۀ این روایات با تفسیر اهل‌بیتb انطباق دارد و مبنای تفسیر اهل‌بیتb بوده، روایت حفص از قرائت عاصم است‌. ازآنجاکه این ادعا از جهتی به اهل‌بیتb نسبت داده شده و از جهت دیگر، قرائتی را ‌‌‌‌به‌عنوان قرائت معتبر و صحیح به قرآن کریم منتسب کرده، بررسی صحّت این ادعا بسیار ضروری است و پژوهش حاضر با همین هدف، به بررسی این ادعا و ارزیابی روایات و تحلیل‌های ارائه‌شده، پرداخته است‌. پژوهش انجام‌گرفته نشان می‌دهد که از هفده روایات ارائه شده، شانزده روایت هیچ دلالتی بر مطابقت قرائت اهل‌بیتb با قرائت عاصم به روایت حفص ندارند و یک روایت باقی‌مانده نیز با روایتی دیگر در همان آیه در تعارض است‌. همچنین این واقعیت آشکار می‌شود که حتی همین هفده روایتی که دلالتشان بر مدعا ناتمام است، گزینشی انتخاب شده و روایات تفسیری متعدّدی که بر خلاف روایت حفص است، نادیده گرفته شده‌اند‌. ‌‌‌‌به‌عنوان نمونه در پژوهش حاضر بیست روایت در تفسیر سیزده آیه ارائه شده که هیچ یک بر روایت حفص منطبق نیستند و این حقیقت را تأیید می‌کنند که اساساً قرائت اهل‌بیتb را نمی‌توان مبتنی بر قرائت یکی از قاریان جلوه داد‌.
کلیدواژه‌ها
قرائت معصومان؛ قرائت عاصم؛ روایت حفص؛ روایات اهل‌بیت ع
مراجع
  1. ابن‌ابی‌حاتم، عبدالرحمان بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق طیب، ریاض: مکتبة نزار مصطفی الباز، چاپ‌سوم، 1419ق‌.
  2. ابن‌خالویه، حسین بن احمد، إعراب القرائات السبع و عللها، قاهرة: مکتبة الخانجی، 1413ق‌.
  3. ابن‌خالویه، حسین بن احمد، الحجة فی القرائات السبع، بیروت: موسسة الرسالة، 1421ق‌.
  4. ابن‌درید، محمد بن حسن، جمهرة اللغة، بیروت: ‌دارالعلم للملایین، 1987م‌.
  5. ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل‌ابی‌طالبg، قم: علامه، 1379ق‌.
  6. ابن‌عطیه‌اندلسی، عبدالحق ‌بن غالب، المحررالوجیز، بیروت: ‌دارالکتب ‌العلمیة، 1422ق‌.
  7. ابن‌فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغة، قم: مکتب الاعلام الاسلامی‏، 1404ق‌.
  8. ابن‌مجاهد، احمد بن موسی، السبعة فی القرائات، تحقیق: شوقی ضیف، مصر: دارالمعارف، چاپ‌دوم، 1400ق‌.
  9. ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف، البحرالمحیط، بیروت: دارالفکر، 1420ق‌.
  • ازهری، محمد‌ بن محمد، تهذیب اللغة، بیروت: دارإحیاء التراث العربی، 1421ق‌.
  • استرآبادی، شرف‌الدین علی، تأویل الآیات الظاهرة، تحقیق: استادولی، قم: موسسة النشر الاسلامی، 1409ق‌.
  • بغوی، حسین بن مسعود، معالم التنزیل، تحقیق: عبدالرزاق مهدی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1420ق‌.
  1. جصاص، احمد بن علی، احکام القرآن، تحقیق: قمحاوی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1405ق‌.
  • جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، بیروت: دارالعلم للملایین‏، بی‌تا‌.
  • حاجی‌اسماعیلی، محمدرضا، «گسترۀ جغرافیای تاریخی قرائات در جهان اسلام»، مطالعات قرائت قرآن (قرائت پژوهی)، سال دوم، شمارۀ 2، بهار و تابستان 1393ش.
  • حسنی، عبدالله بن حمزه، مجموع رسائل الإمام المنصور بالله، تحقیق: عبدالسلام وجیه، صنعاء: موسسة الإمام زیدبن‌علی، 1422ق‌.
  • حسینی و دیگران، زینب، «قرائت معتبر در روایات تفسیری ‌‌اهل‌بیتb و ارتباط آن با روایت حفص از عاصم»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، شمارۀ50، تابستان 1400ش‌.
  • خطیب، عبدالطیف، معجم القرائات، دمشق: دار سعد الدین، 2002م‌.
  • دمیاطی، احمد بن محمد، اتحاف فضلاء البشر فی القرائات الأربعة عشر، بیروت: ‌دارالکتب العلمیة، 1422ق‌.
  • سُلیم، سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم‌بن‌قیس الهلالی، قم: الهادی، 1405ق‌.
  • سمرقندی، نصر بن محمد، تفسیر السمرقندی (بحر العلوم)، تحقیق: عمر عمروی، بیروت: دارالفکر، 1416ق‌.
  • شریفی‌نسب، حامد، «تعابیر قرائت عمومی در تألیفات پنج سدۀ نخست هجری»، مطالعات قرائت قرآن، سال دهم، شمارۀ 18، بهار و تابستان 1401ش.
  • صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران: کتابچی، چاپ‌ششم، 1376ش‌.
  • صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا‌‌‌‌g، تهران: نشر جهان، 1378ش‌.
  • صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، تحقیق: غفاری، قم: جامعۀ مدرسین، 1403ق‌.
  • صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم: جامعه مدرسین، چاپ‌دوم، 1413ق‌.
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، تهران: ناصر خسرو، چاپ‌سوم، 1372ش‌.
  • طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، بیروت: دارالمعرفة، 1412ق‌.
  • طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار فی ما اختلف من الأخبار، تحقیق: خرسان، تهران: ‌دارالکتب الإسلامیة، 1390ق‌.
  • طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الأحکام، تحقیق: خرسان، تهران: ‌دارالکتب الإسلامیة، چاپ‌چهارم، 1407ق‌.
  • طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، بیروت: موسسة فقه الشیعة، 1411ق‌.
  • عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، تحقیق: رسولی، تهران: ‌دارالمطبعة العلمیة، 1380ق‌.
  • فارسی، حسن بن احمد، الحجة للقراء السبعة، تحقیق: بشیر جویجاتی و دیگران، بیروت: دارالمأمون للتراث، چاپ‌دوم، 1413ق‌.
  • فخررازی، محمد بن عمر، مفاتیح‌الغیب، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، چاپ‌سوم، 1420ق‌.
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم: هجرت، چاپ‌دوم، 1409ق‌.
  • فیض‌کاشانی، ملامحسن، تفسیرالصافی، تهران: صدر، چاپ‌دوم، 1415ق‌.
  • قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، تهران: ناصر خسرو، 1364ش‌.
  • قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، قم: ‌دارالکتاب، چاپ‌سوم، 1404ق‌.
  • ‌‌‌‌قمی ‌مشهدی، محمد، کنز الدقائق، تحقیق: درگاهی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1368ش‌.
  • کلینی، محمد‌ بن یعقوب، الکافی، تهران: ‌دارالکتب الاسلامیه، 1407ق‌.
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، چاپ‌دوم، 1403ق‌.
نحاس، احمد بن محمد، إعراب القرآن، تحقیق: عبدالمنعم خلیل ابراهیم، بیروت: ‌دارالکتب ‌العلمیة، 1421ق‌

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 132
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 160


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب