اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,327
تعداد مقالات9,943
تعداد مشاهده مقاله2,975,132
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,674,328
جعفری مرندی, زینب, اسمی قیه باشی, صمد. (1402). تحلیل انتقادی بر شبهه دکتر سها درباره علم از دیدگاه قرآن. مطالعات فلسفی کلامی, 17(32), 249-274. doi: 10.22034/qve.2023.8474
زینب جعفری مرندی; صمد اسمی قیه باشی. "تحلیل انتقادی بر شبهه دکتر سها درباره علم از دیدگاه قرآن". مطالعات فلسفی کلامی, 17, 32, 1402, 249-274. doi: 10.22034/qve.2023.8474
جعفری مرندی, زینب, اسمی قیه باشی, صمد. (1402). 'تحلیل انتقادی بر شبهه دکتر سها درباره علم از دیدگاه قرآن', مطالعات فلسفی کلامی, 17(32), pp. 249-274. doi: 10.22034/qve.2023.8474
جعفری مرندی, زینب, اسمی قیه باشی, صمد. تحلیل انتقادی بر شبهه دکتر سها درباره علم از دیدگاه قرآن. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 17(32): 249-274. doi: 10.22034/qve.2023.8474

تحلیل انتقادی بر شبهه دکتر سها درباره علم از دیدگاه قرآن

قرآن و علم
دوره 17، شماره 32، شهریور 1402، صفحه 249-274    اصل مقاله (11.12 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qve.2023.8474
نویسندگان
زینب جعفری مرندی* 1؛ صمد اسمی قیه باشی2
1کارشناسی ارشد دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم «نویسنده مسئول»
2استادیار و هیات علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم مدیر کل آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
چکیده
شخصی با نام مستعار «سها» با استناد به برخی آیات و روایات، علم ارزشمند از دیدگاه قرآن را منحصر در علم دینی دانسته است و آیاتی که درباره تفکر و تعقل صحبت شده است، مراد از آن را مساوی با ایمان و عدم تفکر و تعقل را نیز برابر با کفر دانسته است و عدم پرداختن به علوم تجربی را دلیل بر غیروحیانی بودن قرآن نتیجه گرفته است. این پژوهش درصدد است با روش تحلیلی ‌ـ توصیفی و با بهره‌گیری از مبانی تفسیری به شبهات مطرح شده پاسخ دهد. دیدگاه ایشان از دو جهت قابل‌بررسی است: اشکالات مبنایی: مثل بی‌توجهی به آیات و روایات دیگر، بی‌توجهی به سیاق آیات و برداشت ناقص از علوم دینی و اشکالات محتوایی. بیشتر آیاتی که مورد استناد قرار می‌دهد: اولاً مراد از آن‌ها صرفاً علوم دینی نیست؛ بلکه علم و دانایی مطلق مراد است و ثانیاً باتوجه‌به سیاق، آیاتی که به علم و ایمان و یا اطاعت از خداوند توأمان اشاره دارد، مراد از آن‌ها معنای انحصاری علم در دین نیست؛ بلکه علم به همراه معنویت و ایمان و اخلاق مورد تأکید قرآن است. چون علم همانند عقل ابزار است اگر با ایمان و معنویت همراه شود، در خدمت ارزش‌ها قرار خواهد گرفت. در غیر این صورت علم، موجب سلطه و قدرت، زورگویی و نابودی حرث و نسل خواهد بود. قرآن کریم در آیات فراوانی به علوم تجربی پرداخته است که می‌توان در برخی موارد اعجاز علمی قرآن کریم را اثبات کرد که دلیل بر وحیانی و حقانیت این کتاب آسمانی است.
کلیدواژه‌ها
علم ارزشمند؛ علم دینی؛ علوم طبیعی و تجربی؛ نقد قرآن؛ سها
مراجع
  1. ابن‌سیده، على بن اسماعیل، «المحکم و المحیط الأعظم»‏‏، بیروت: دارالکتب العلمیة،‏ بی‌تا.
  2. ابن‌ماجه، محمدبن یزید، «سنن الحافظ أبى‌عبدالله محمدبن یزید القزوینی ابن‌ماجه»‏، لبنان: دارالجیل‏، 1418 ق.
  3. ابوداود، سلیمان‌بن اشعث‏، «سنن أبی‌داود»، مصر: دارالحدیث، 1420 ق.
  4. اسمی‌قیه‌باشی، صمد، رساله «نقد و بررسی شبهات مربوط به آیات جنین در قرآن کریم» دانشکده اصول الدین قم، 1395.
  5. بروجردى، محمدابراهیم‏، «تفسیر جامع»‏، تهران: کتابخانه صدر، چ ششم، 1366 ش.
  6. ‏جرجانى، عبدالقاهربن عبدالرحمن‏، «درج‌الدرر فى تفسیر القرآن العظیم»‏، عمان: دارالفکر،1430 ق.
  7. جوادی آملی، عبدالله، «دین شناسی»، محقق: محمدرضا مصطفی پور، اسرا، قم: چاپ پنجم، پاییز 1387 هـ. ش.
  8. ـــــــــــــــــــــــ، «ادب فنای مقربان»، اسرا، قم: 1396 هـ. ش.
  9. ـــــــــــــــــــــــــ، «تفسیر تسنیم»، محقق: حسن واعظی محمدی، جلد 6، اسرا، قم: چاپ هشتم، تابستان 1389 هـ. ش.
  10. ـــــــــــــــــــــــــ، «منزلت عقل در هندسه معرفت دینی»، محقق: احمد واعظی، اسرا، قم: چاپ پنجم، تابستان 1389 هـ. ش.
  11. جوهرى، اسماعیل بن حماد، «الصحاح‏»، مصحح: احمد عبدالغفور عطار، چاپ اول، ‏بیروت‏: دارالعلم للملایین‏، 1425 ق/2005 م.
  12. حسن، عباس، «النحو الوافی مع ربطه بالأسالیب الرفیعة و الحیاة اللغویة المتجددة»، تهران: ناصر خسرو، چ 2، 1367 ش.
  13. حسینی‌خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانیه گام دوم انقلاب خطاب به ملت ایران»، 1397 ش.
  14. ـــــــــــــــــــــــــــــــ، «سخنرانی، بازدید از دانشکده رویان»، تیرماه 1386.
  15. ـــــــــــــــــــــــــــــــ، «سخنرانی، دیدار با نخبگان جوان»، شهریور 1385.
  16. ـــــــــــــــــــــــــــــــ، «سخنرانی، دیداراعضا جهاد دانشگاهی»، تیرماه 1383.
  17. رضایی اصفهانی، محمدعلی، و علی‌اکبر فراهی‌بخشایش، «سازگاری قرآن و علوم طبیعی از منظر مستشرقان»، قرآن‌پژوهی خاورشناسان، سال نهم، شماره ۱۶، بهار و تابستان ۱۳۹۲.
  18. ـــــــــــــــــــــــــــــــــ، «تفسیر قرآن مهر»، قم: پژوهش‌هاى تفسیر و علوم قرآن، 1378 ش.‏
  19. ـــــــــــــــــــــــــــــــــ، «درآمدی بر تفسیر علمی قرآن کریم»، قم: اسوه، 1375 ش.
  20. ـــــــــــــــــــــــــــــــــ، «منطق تفسیر قرآن (5) (قرآن و علوم طبیعی و انسانی)»، قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفیk،1392 ش.
  21. رضایی، حسین؛ میرعرب، فرج‌الله، «بررسی شبهات دکتر سها در مورد هفت آسمان در قرآن کریم»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال شانزدهم، شماره 3 (پیاپی 43)، پاییز 1398.
  22. زاهدی، عبدالرضا؛ اسمی‌قیه‌باشی، صمد؛ خوش‌نیت، غلامرضا، «بررسی شبکه معنای نطفه در قرآن کریم با پاسخ به شبهات»، مجله انسان پژوهی دینی، سال چهارم، شماره 39، بهار وتابستان 1397.
  23. زندانی، عبدالمجید، «علم الاجنة فی ضوء القران و السنّة»، الطبعة الأولی، بیروت، 1432 ق/2011 م.
  24. سادلر، توماس، «جنین شناسی پزشکی لانگمن»، مترجم: غلامرضا حسن‌زاده و همکاران، ویرایش سیزدهم، تهران: ابن‌سینا، 1394.
  25. سها، «نقد قرآن»، بی‌جا، بی‌نا، 1393 ش.
  26. سیوطی، عبدالرحمن‌بن ابی‌‌بکر، «الدرالمنثور فى التفسیر بالماثور»، قم: کتابخانه عمومى حضرت آیت‌الله العظمى مرعشى نجفىe، 1404 ق.
  27. شاه‏عبدالعظیمى، حسین‏، «تفسیر اثنى عشرى‏»، تهران: میقات، 1363 ش.
  28. طباطبایى، محمدحسین‏، «تفسیر المیزان‏ فی تفسیر القرآن»، مترجم: محمد باقر موسوى، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامى، چ پنجم، 1374 ش.
  29. طوسى، محمد بن حسن‏، «التبیان فی تفسیر القرآن‏»، بیروت: دارإحیاء التراث العربی‏، بی‌تا.
  30. عروسى‌حویزى، عبدعلى‌بن جمعة، «تفسیر نورالثقلین‏»، ‏قم: اسماعیلیان‏، چ چهارم، 1415 ق.
  31. عیاشى، محمدبن مسعود، «تفسیر العیاشی»‏، تهران: المطبعة العلمیة،1380 ق.
  32. فخررازى، محمد بن عمر، «التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)»،چاپ سوم، لبنان- بیروت‏: دار إحیاء التراث العربی،1420 ق‏.
  33. فغفور مغربی، حمید، «رابطه گزاره‌های قرآنی و گزاره‌های علمی»،مجله قرآن و علم، شماره اول، زمستان 1386.
  34. فولادوند، محمدمهدی، «ترجمه قرآن کریم»، تهران: دارالقرآن الکریم (دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی)، 1415ق.
  35. قبیسى‌عاملى، محمدحسن، «تفسیرالبیان الصافى لکلام الله الوافى»‏، بیروت: مؤسسة البلاغ‏، بی‌تا.
  36. قرائتى، محسن‏، «تفسیر نور»، تهران: مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن‏، 1388 ش.
  37. کلینى، محمدبن یعقوب‏، «أصول الکافی»، مترجم: سیدجواد مصطفوى، تهران: کتاب فروشى علمیه اسلامیه‏، 1369 ش.
  38. مجلسى، محمدباقربن محمدتقى‏، «بحارالأنوار»، بیروت: دارإحیاء التراث العربی‏، چ دوم، 1403 ق.
  39. مسترحمی، سیدعیسی و جواد گودرزی «حرکت خورشید در قرآن و پاسخ به شبهات نوپدید آن»، مجله قرآن و علم، دوره 13، شماره 24، شهریور 1398.
  40. مسترحمی؛ سید عیسی، «قرآن و نجوم»، مجله قرآن وعلم، دوره2، شماره2، سال دوم، بهار و تابستان1387ش.
  41. مطهرى، مرتضى، «مجموعه آثار استاد شهید مطهرى»، تهران: صدرا، چ ‏هفتم، 1384 ش.
  42. معرفت، محمدهادى‏، «تفسیر و مفسران»‏، قم: موسسه فرهنگى انتشاراتى التمهید، 1379 ش.
  43. مغنیه، محمدجواد، «ترجمه تفسیر کاشف»، مترجم: موسی دانش، قم: بوستان کتاب، 1378 ش.
  44. مکارم شیرازى، ناصر، «تفسیر نمونه‏»، تهران: دارالکتب الإسلامیة، چ 10، 1371 ش.
  45. مؤدب، سیدرضا ، دانشگر، مجید رضا و خادمی، حمیدرضا، «سازگار یا عدم سازگاری قرآن و علم جدید»، مجله قرآن وعلم، دوره4، شماره 6، بهار و تابستان1389
  46. هاشمى، احمد، «جواهرالبلاغة»، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم‏، چ پنجم،1381 ش.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 266
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 207


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب