فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,051
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,769
کهن ترابی, میثم. (1402). گونه‌شناسی قرائات منقول از عاصم توسط ابان بن تغلب و تفاوت آن با قرائت حفص. مطالعات فلسفی کلامی, 11(21), 139-162. doi: 10.22034/qer.2023.8583
میثم کهن ترابی. "گونه‌شناسی قرائات منقول از عاصم توسط ابان بن تغلب و تفاوت آن با قرائت حفص". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 21, 1402, 139-162. doi: 10.22034/qer.2023.8583
کهن ترابی, میثم. (1402). 'گونه‌شناسی قرائات منقول از عاصم توسط ابان بن تغلب و تفاوت آن با قرائت حفص', مطالعات فلسفی کلامی, 11(21), pp. 139-162. doi: 10.22034/qer.2023.8583
کهن ترابی, میثم. گونه‌شناسی قرائات منقول از عاصم توسط ابان بن تغلب و تفاوت آن با قرائت حفص. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 11(21): 139-162. doi: 10.22034/qer.2023.8583

گونه‌شناسی قرائات منقول از عاصم توسط ابان بن تغلب و تفاوت آن با قرائت حفص

مطالعات قرائت قرآن
مقاله 6، دوره 11، شماره 21، اسفند 1402، صفحه 139-162    اصل مقاله (916.08 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qer.2023.8583
نویسنده
میثم کهن ترابی*
استادیار دانشگاه بزرگمهر،قائنات ،ایران
چکیده
ابان بن تغلب که یکی از محدثان، لغت‌شناسان و قاریان مشهور شیعه در قرن دوم هجری به شمار می‌آید، قرائتی مخصوص به خود داشته و حتی کتابی با عنوان القرائات تألیف کرده بود. نقش او و قرائات منقول از او در فهم و تفسیر قرآن برکسی پوشیده نیست. او قرائت خویش را بر قراء بزرگی چون عاصم عرضه کرده و ناقل قرائت آنها نیز بوده است. قرائت رایج قرائت حفص از عاصم است و ابان نیز قرائت خود را از عاصم داشته است. اینکه چه مقدار از قرائاتی که ابان نقل کرده، قرائتی است که از عاصم شنیده است، مشخص نیست، لکن در کتب تفسیری و به هنگام نقل قرائات مختلف، در برخی موارد تصریح شده که ابان قرائت این واژه را از عاصم نقل کرده است. پژوهش حاضر، با تتبع در منابع شیعه و سنی این موارد را احصا کرده است. مواردی که اولاٌ تصریح شده که ابان این قرائت را از عاصم نقل کرده و ثانیاً قرائت نقل‌شده با قرائت حفص، تفاوت دارد. با عنایت به نقل بی‌واسطه ابان از عاصم که قرائت مشهور امروز، از طریق حفص به او می‌رسد، بررسی تفاوت‌های نقل ابان و عاصم می‌تواند در فهم و تفسیر آیات راهگشا باشد. آنچه در این‌ پژوهش احصا شده به جز یک مورد، مربوط به تفاوت در ساختمان واژه در دو بخش افعال و اسامی است که ‌‌به‌صورت مجزا فهرست و تفاوت معنایی آن مختصراٌ بیان شده است.
کلیدواژه‌ها
ابان بن تغلب؛ عاصم؛ حفص؛ اختلاف قرائات
مراجع
  1. ابن‌ابی‌حاتم، عبدالرحمان بن محمد، الجرح و التعدیل، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1952م.
  2. ابن‌جزری، شمس‌الدین محمد، غایة النهایه فی طبقات القراء، طنطا مصر: دارالصحابه للتراث، 2009م.
  3. ابن‏جنی، ابوالفتح، المحتسب فی تبیین وجوه شواذ القرائات و الایضاح عنها، تحقیق: علی نجدی ناصف، عبدالحلیم نجار و عبدالفتاح اسماعیل شلبی، قاهره: المجلس الاعلی لشئون الإسلامیه، 1415ق.
  4. ابن‌جوزی، عبدالرحمان‌بن‌علی، زاد المسیر فی علم ‌التفسیر، بیروت: دارالکتاب‌العربی، 1422ق.
  5. ابن‌جوزی، عبدالرحمان بن علی، کتاب الضعفاء و المتروکین، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1406ق.
  6. ابن‌خالویه، حسین بن احمد، اعراب القرائات السبع و عللها، قاهره: مکتبةالخانجی، 1413ق.
  7. ابن‌خلکان، محمد بن ابراهیم، وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، بیروت: دار صادر، بی‌تا.
  8. ابن‌عطیه، عبدالحق بن غالب، المحرر الوجیز فی‌ تفسیر الکتاب‌ العزیز، بیروت: دارالکتب‌ العلمیه، 1422ق.
  9. ابن‌منظور، محمد بن ‌مکرم، لسان العرب، بیروت: دارصادر، 1414ق.
  10. ابن‌ندیم، ابوالفرج محمد بن اسحاق، الفهرست، بیروت: دارالمعرفة، 1417ق.
  11. ابوحیان، محمد بن‌ یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دارالفکر، 1420ق.
  12. اندلسی، ابوحیان محمد بن ‏یوسف، البحر المحیط فی ‏التفسیر، تحقیق: محمد جمیل صدقی، بیروت: دارالفکر، 1420ق.
  13. بنا، احمد بن محمد، اتحاف فضلاء البشر، تحقیق: شعبان محمد اسماعیل، قاهره: مکتبه الأزهریه، 1407ق.
  14. حلی، حسن بن یوسف، الرجال، نجف: مطبعة الحیدریة، 1411ق.
  15. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الإعتدال، بیروت: دارالمعرفة للطباعة و النشر، 1963م.
  16. ذهبی، شمس‌الدین، سیر أعلام النبلاء، قاهره: دارالحدیث، 1427ق.
  17. رسعنی، عبدالرزاق‌ بن ‌رزق‌الله، رموز الکنوز فی تفسیر الکتاب العزیز، مکه: مکتبة الأسدی، 1429ق.
  18. زرکشی، محمد بن عبدالله، البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دارالمعرفه، 1410ق.
  19. سمرقندی، نصر بن محمد، تفسیر السمرقندی، بیروت: دارالفکر، 1416ق.
  20. سمرقندی، نصر بن ‏محمد بن ‏احمد، بحرالعلوم، بی‏جا، (نسخه موجود در نرم افزار جامع التفاسیر)، بی‏تا.
  21. صافی، محمود، الجدول فی اعراب القرآن، دمشق: دارالرشید، 1418ق.
  22. طباطبائی، سیدم حمدحسین، قرآن در اسلام، قم: بوستان کتاب، 1388ش.
  23. طبرانی، سلیمان بن احمد، التفسیرالکبیر: تفسیر القرآن العظیم، اردن: دارالکتاب اشقافی، 2008م.
  24. طوسی، محمدبن‌حسن، الفهرست، بیروت: دارالمعرفة، 1417ق.
  25. طوسی، محمدبن‌حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: داراحیاءالتراث العربی، بی‌تا.
  26. عیاشی، محمدبن‏مسعود، کتاب التفسیر، تحقیق: سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران: چاپخانه علمیه، 1380ش.
  27. فارسی، حسن‎بن‌احمد، الحجة للقرّاء السبعه، بیروت: دارالمأمون للتراث، 1413ق.
  28. فخر رازی، محمدبن عمر، مفاتیح‌الغیب، بیروت: دار احیاءالتراث العربی، 1420ق.
  29. فرّاء، یحیی بن زیاد، معانی القرآن، مصر: الهیئة المصریة العامة للکتاب، 1980م.
  30. فراهیدی، خلیل‏بن‏احمد، کتاب العین، قم: نشر هجرت، 1409ق.
  31. فضلی، عبدالهادی، القرائات القرآنیه، بیروت: دارالقلم، 1405ق.
  32. قرشی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الإسلامیه، 1386ش.
  33. قرطبی، محمد بن ‌احمد، الجامع لأحکام القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو، 1364ش.
  34. ماوردی، علی بن محمد، النکت و العیون تفسیرالماوردی، بیروت: دارالکتب‌ العلمیه، بی‌تا.
  35. مدنی، محمدحسین، میراث قرآنی ابان بن تغلب، قم: دارالحدیث، 1394ش.
  36. مصلح القضاه، محمد احمد و دیگران، مقدمات فی علم القرائات، عمان: دارعمان، 1422ق.
  37. معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، قم: انتشارات تمهید، 1388ش.
  38. مکی بن حموش، الهدایة الی بلوغ النهایه، شارجه: جامعة الشارقه، 1429ق.
  39. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی أحوال العلماء و السادات، قم: انتشارات اسماعیلیان، 1390ش.
  40. نجاشی، احمد بن ‌علی، رجال ‌النجاشی، قم: جامعه مدرسین، 1407ق.
  41. نحاس، احمد بن‌ محمد، اعراب القرآن، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1421ق.
  42. یاقوت حموی، شهاب‌الدین ابوعبدالله، بیروت: معجم الأدباء، دارالغرب الإسلامی، 1993م.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 128
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 100


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب