متولی, احمدرضا. (1402). کشف دماغه امید نیک و تأثیر آن در اقتصاد مصر دوره ممالیک برجی. مطالعات فلسفی کلامی, 11(25), 74-89. doi: 10.22034/mte.2021.6955.1156
احمدرضا متولی. "کشف دماغه امید نیک و تأثیر آن در اقتصاد مصر دوره ممالیک برجی". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 25, 1402, 74-89. doi: 10.22034/mte.2021.6955.1156
متولی, احمدرضا. (1402). 'کشف دماغه امید نیک و تأثیر آن در اقتصاد مصر دوره ممالیک برجی', مطالعات فلسفی کلامی, 11(25), pp. 74-89. doi: 10.22034/mte.2021.6955.1156
متولی, احمدرضا. کشف دماغه امید نیک و تأثیر آن در اقتصاد مصر دوره ممالیک برجی. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 11(25): 74-89. doi: 10.22034/mte.2021.6955.1156
کشف دماغه امید نیک و تأثیر آن در اقتصاد مصر دوره ممالیک برجی
استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه پیام نور، ایران
چکیده
اقتصاد مصر در دوره ممالیک برجی (784ـ923ق)، بر تجارت متکی بود. موقعیت ممتاز جغرافیایی، این کشور را همچون پل ارتباطی بین شرق و غرب جهان قرار داده بود؛ اما رسیدن پرتغالیها به هند پس از گذر از دماغه امید نیک، و به تبع آن، دستیابی مستقیم آنان به کالاهای شرقی و از بین رفتن نقش واسطهای مصر در انتقال کالاها بین شرق و غرب، این کشور را از درآمد سرشار بازرگانی محروم ساخت و از مهمترین علل ضعف و انحطاط اقتصاد آن شد. تحقیق حاضر که به شیوه توصیفی ـ تحلیلی نگارش یافته، در صدد پاسخگویی به این پرسش است که کشف دماغه امید نیک و دسترسی اروپاییان به شرق از راه جدید، چه تأثیری در اقتصاد مصر عصر ممالیک گذاشت. یافتهها حاکی از آن است که دسترسی اروپاییان به کالاهای شرقی از مسیر جدید، یکی از مهمترین عوامل بحران اقتصادی در مصر و تسریع در سقوط ممالیک بود.
اباظه، فاروق عثمان (بیتا)، اثر تحول التجارة العالمیة إلی رأس الرجاء الصالح علی مصر وعالم البحر المتوسط اثناء القرن السادس عشر، الاسکندریة: دار المعارف.
ابناثیر، عزالدین ابوالحسن (1402ق/1982م)، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار صادر.
ابنایاس (1402ق)، بدائع الزهور فی وقایع الدهور، تحقیق: محمد مصطفی، قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
ابنبطوطه (1359ش)، سفرنامه ابنبطوطه، ترجمه: عبدالله موحد، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ابنصیرفی، الخطیب الجوهری علیبنداوود (1418ق/1998م)، أبناء الهصر بأبناء العصر، تحقیق: مهمنا احمد مهمنا، بیروت: دار البشائر الاسلامیة.
اشقر، محمد عبدالغنی (1999م)، تجار التوابل فی مصر فی العصر المملوکی، مصر: الهیئة المصریة العامة لکتاب.
برنز، شیلا؛ جانسون، ویلیام (1387ش)، عصر اروپا، ترجمه: بهرام معلمی، تهران: نشر اختران.
بیگدلی، علی (1384ش)، تاریخ اروپا در قرون جدید، تهران: دانشگاه پیام نور.
جعیدی، شلبی ابراهیم (2002م)، الإزمات الاقتصادیة الاوبئة فی مصر فی عصر الممالیک الجراکسة، الاسکندریة: منشاة المعارف.
حطیط، احمد (2003م)، قضایای تاریخ الممالیک، بیروت: الفرات للنشر والتوزیع.
حورانی،آلبرت (1384ش)، تاریخ مردمان، ترجمه: فرید جواهر کلام، تهران: امیرکبیر.
خادم، سمیر علی (1989)، الشرق الاسلامی والغرب المسیحی، بیروت: مؤسسة الریحانی.
خلیل، سعید صالح (1434ق/2013م)، التجارة الداخلیة فی دولة الممالیک الثانیة، عمان: دار کُنُوز المعرفة.
الزامل، محمد فتحی (2008م)، التحولات الاقتصادیة فی مصر اواخر العصور الوسطی، قاهره: المجلس الاعلی للثقافة.
سرمد، خسرو (1350)، کشف و استعمار افریقا، تهران: انتشارات بنیاد.
شبارو، عصام محمد (1386ش)، دولت ممالیک، ترجمه: شهلا بختیاری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
شیال، جمالالدین (1420ق/2000م)، مجمل تاریخ دمیاط، بیجا: مکتبة الثقافة الدینیة.
شوقی، عبدالقوی عثمان حبیب (2000م)، التجارة بین المصر و افریقا فی عصر سلاطین الممالیک، القاهرة: المجلس الاعلی للثقافة.