اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,364
تعداد مقالات10,247
تعداد مشاهده مقاله3,191,574
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,784,353
موسوی, سید عبد الحمید, عبدخدایی, محمد هادی, نوروزی, مرتضی. (1401). بررسی تطبیقی اجتهاد پیامبر(ص) از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی، فخر رازی و علامه حلی. مطالعات فلسفی کلامی, 9(16), 141-164. doi: 10.22034/pke.2022.12916.1611
سید عبد الحمید موسوی; محمد هادی عبدخدایی; مرتضی نوروزی. "بررسی تطبیقی اجتهاد پیامبر(ص) از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی، فخر رازی و علامه حلی". مطالعات فلسفی کلامی, 9, 16, 1401, 141-164. doi: 10.22034/pke.2022.12916.1611
موسوی, سید عبد الحمید, عبدخدایی, محمد هادی, نوروزی, مرتضی. (1401). 'بررسی تطبیقی اجتهاد پیامبر(ص) از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی، فخر رازی و علامه حلی', مطالعات فلسفی کلامی, 9(16), pp. 141-164. doi: 10.22034/pke.2022.12916.1611
موسوی, سید عبد الحمید, عبدخدایی, محمد هادی, نوروزی, مرتضی. بررسی تطبیقی اجتهاد پیامبر(ص) از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی، فخر رازی و علامه حلی. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 9(16): 141-164. doi: 10.22034/pke.2022.12916.1611

بررسی تطبیقی اجتهاد پیامبر(ص) از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی، فخر رازی و علامه حلی

پژوهشنامه کلام
دوره 9، شماره 16، شهریور 1401، صفحه 141-164    اصل مقاله (975.1 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pke.2022.12916.1611
نویسندگان
سید عبد الحمید موسوی1؛ محمد هادی عبدخدایی* 2؛ مرتضی نوروزی3
1گروه فقه و اصول جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان
2استادیار فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد
3استادیار گروه فقه و اصول جامعه المصطفی العالمیه خراسان
چکیده
یکى از مباحث مهمی کلامی، اجتهاد پیامبر اکرم` است. که ثمراتی کلامی فروان دارد یکی از ثمرات شاخص آن حوزه نصب امام توسط پیامبر اکرم است. آیا حضرت از پیش خود بدون وحی اظهار نظر می‌کردند؟ دیدگاه های مختلفی از سوی متکلمان ارائه شده است. این نوشتار به روش توصیفی، تحلیلی به بررسی تطبیقی موضع سه اندیشمند شاخص از سه مکتب شیعی، اشعری و معتزلی می‌پردازد. علامه حلی از متکلمان شیعه و فخر رازی از متکلمان اشعری وقوع اجتهاد از سوى پیامبراکرم` را در فرض فقدان وحی نفى کرده‏اند. در مقابل، قاضی عبدالجبار معتزلی، به اجتهاد پیامبر در موارد فقدان وحی معتقد شده است. به نظر نویسنده، روشن نبودن مراد از اجتهاد و حوزه آن، و عدم توجه به مرزدانش و علم پیامبر` با اجتهاد مصطلح، باعث شده است که در این زمینه دیدگاه‏های متفاوتی از طرف اعلام ثلاثه ارائه شود. از این رو، نویسنده در این نوشتار تلاش کرده است تا با توضیح مراد اجتهاد و تعیین دانش و منبع دانش پیامبر` که سبب اختلاف در اجتهاد آن حضرت گردیده است را مشخص کند.
کلیدواژه‌ها
قرآن؛ پیامبر؛ عصمت؛ اجتهاد پیامبر؛ قاضی عبدالجبار؛ فخررازی؛ علامه حلی
مراجع
قرآن کریم

نهج البلاغه

  • آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین(1409)، کفایة الأصول، قم: موسسة آل البیت`.
  • آقابزرگ تهرانی، محمد محسن(1401)، توضیح الرشاد فی تاریخ حصر الاجتهاد، قم: چاپخانه خیام.
  • بیهقی، احمد بن حسین(1344ق)، السنن الکبری، الطبعة الأولى‏، هند، حیدرآباد: مطبعة دائرة المعارف النظامیة.
  • جصاص، احمد بن علی(1405)، أحکام القرآن، تحقیق: محمد صادق، قمحاوی، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  • حاکم حسکانى(1411)، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، چ1، تهران: مؤسسه طبع و نشر.
  • خازن، علی بن محمد(1321)، تفسیر الخازن المسمی لباب التاویل فی معانی التنزیل، مصر: دار الفکر.
  • دارمی، عبدالله بن عبدالرحمن(1412)، السنن،تحقیق: حسین سلیم أسد الدارانی، ریاض: دار المغنی للنشر و التوزیع.
  • سیوطى، عبدالرحمن بن ابی‌بکر(1404)، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفی.
  • شهرستانى(1364)، الملل و النحل‏، تحقیق محمد بدران، چ3، قم: الشریف الرضی‏.
  • طباطبایی، سید محمد حسین(1374)، المیزان فی تفسیر القرآن‏، ترجمه محمد باقر موسوى همدانى‏، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم.
  • طبرسی، فضل بن حسن(1372)، مجمع البیان، تهران: انتشارات ناصرخسرو.
  • طبرسى، احمد بن على(1403)، ‏الإحتجاج على أهل اللجاج،‏ چ1، مشهد: نشر مرتضى‏.‏
  • علامه حلی، حسن بن یوسف(1982م)، نهج الحق و کشف الصدق، بیروت: دارالکتاب اللبنانی.
  • علم الهدی، علی بن حسین(1376)، الذریعة إلى أصول الشریعة، تهران: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
  • علم الهدی، علی بن حسین(1413)، الشافی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • غزالی، ابوحامد محمد بن محمد(1368)، المستصفى من علم الاصول، تحقیق: محمد عبدالسلام عبدالمستصفى من علم الاصول، قم: مطبعةدار الذخائر.
  • فخر رازی، محمد بن عمر(1420)، مفاتیح الغیب(التفسیر الکبیر)، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  • قاضی عبدالجبار بن احمد(1325ق)، المغنی فی ابواب التوحید و العدل. تصحیح بدر الدین نعسانی‏. قم: الشریف الرضی.
  • مجلسى‏، محمدباقر(1404)، بحار الأنوار، بیروت: موسسة الوفاء: بیروت.
  • مکارم شیرازى، ناصر(1374)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامی.
  • نسائى، احمد بن على‏(1411)، السنن الکبرى، تحقیق: عبدالغفار سلیمان‏ بندارى، احمد شمس‏الدین، سید کسروى حسن، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • واعظ الحسینی، سید محمد سرور(1422)، مصباح الاصول. قم: مؤسسة احیاء آثار امام الخوئی8.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 334
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 172


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب