اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,364
تعداد مقالات10,247
تعداد مشاهده مقاله3,191,573
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,784,351
آقائی, مهرداد, حدیدی, حسین. (1404). کاربست معانی استعاری حروف در بستر قرآن کریم. مطالعات فلسفی کلامی, 1(3), 41-58. doi: 10.22034/aaq.2023.8591
مهرداد آقائی; حسین حدیدی. "کاربست معانی استعاری حروف در بستر قرآن کریم". مطالعات فلسفی کلامی, 1, 3, 1404, 41-58. doi: 10.22034/aaq.2023.8591
آقائی, مهرداد, حدیدی, حسین. (1404). 'کاربست معانی استعاری حروف در بستر قرآن کریم', مطالعات فلسفی کلامی, 1(3), pp. 41-58. doi: 10.22034/aaq.2023.8591
آقائی, مهرداد, حدیدی, حسین. کاربست معانی استعاری حروف در بستر قرآن کریم. مطالعات فلسفی کلامی, 1404; 1(3): 41-58. doi: 10.22034/aaq.2023.8591

کاربست معانی استعاری حروف در بستر قرآن کریم

آرایه های ادبی قرآن
دوره 1، شماره 3، مهر 1404، صفحه 41-58    اصل مقاله (765.21 K)
نوع مقاله: علمی، پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/aaq.2023.8591
نویسندگان
مهرداد آقائی* 1؛ حسین حدیدی2
1دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه محقق اردبیلی
2هیئت علمی و مدیر گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه پیام نور سازمان مرکزی تهران
چکیده
قرآن کریم به عنوان هسته مرکزی و اصلی دین اسلام و علوم قرآنی دربردارندۀ معارف و مفاهیم علمی و ادبی است که در میان کتاب­های مختلف به عنوان «أم الکتاب» شناخته شده است. علومی همچون صرف، نحو و بلاغت پیدایش و تکامل خود را وام­دار قرآن مجید هستند. در این میان، علم بلاغت از جمله دانش­هاى کاربردى است که با مزیت بخشیدن به سخن و مصونیت آن از برخی اشتباهات به شیوه بیان معانى و به شیوه هماهنگى سخن با موقعیت بیان آن می‌پردازد. یکی از ابعاد اعجازآمیز این کتاب، کاربرد معانی حروف در آن است. سؤالی که این پژوهش در صدد آن است که با روش توصیفی، تحلیلی به آن پاسخ گوید این است که آیا معانی حروف در قرآن کریم همگی حقیقی­اند یا مجازی؟ در بررسی این نکته نظر به این بسنده می­کنیم که هر کلمه در اصلِ قرارداد خود برای یک معناى خاص وضع شده است، ولی به دلایل مختلف از جمله معنای مجازی، عرفی، اصطلاحی و غیره برای معانی دیگر نیز به کار گرفته شده است. استعاره یکی از مباحث مهم و ضروری و پرکاربرد در علم بلاغت است. استعاره تبعیه تصریحیه به بررسی معانی حروفی از قبیل حروف جاره، عطف، مشبهة بالفعل و. . . که در معنای اصلی خود به­کار نرفته­اند، می­پردازد. کاربرد این نوع استعاره در جای‌جای قرآن کریم از بسامد بالایی برخوردار است.
کلیدواژه‌ها
قرآن کریم؛ بلاغت؛ استعاره تبعیه تصریحیه؛ معانی حروف
مراجع
قرآن کریم

نهج البلاغه

  • ابن جوزى، ابوالفرج عبدالرحمن بن على(1422)، «زاد المسیر فى علم التفسیر»، بیروت: دار الکتاب العربی.
  • ابن عاشور، محمد بن طاهر(1998)، «التحریر و التنویر»، بیروت: موسسة التاریخ العربی.
  • ابن عجیبه، احمد بن محمد(1419)، «البحر المدید فى تفسیر القرآن المجید»، قاهره.
  • ابن کثیر دمشقى، اسماعیل بن عمرو(1419)، «تفسیر القرآن العظیم»(ابن کثیر)»، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  • ابیارى، ابراهیم(1405)، «الموسوعة القرآنیة»، ناشر: موسسه سجل العرب.
  • ابوالفتوح رازى، حسین بن على(1408)، «روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن»، مشهد: آستان قدس رضوى.
  • بغدادى، علاء الدین على بن محمد،(1415)، «لباب التاویل فى معانى التنزیل»، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  • بلخى، مقاتل بن سلیمان(1423)، «تفسیر مقاتل بن سلیمان»، بیروت: دار إحیاء التراث.
  • بیضاوى، عبدالله بن عمر( 1418)، «أنوار التنزیل و أسرار التأوی»، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
  • ثعالبى، عبدالرحمن بن محمد(1418)، «جواهر الحسان فى تفسیر القرآن»، بیروت: داراحیاء التراث العربى.
  • ثقفى، تهرانى محمد(1398)، «تفسیر روان جاوید»، تهران: انتشارات برهان.
  • جرجانى، ابو المحاسن حسین بن حسن(1377)، «جلاء الأذهان و جلاء الأحزان»، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • حقى بروسوى، اسماعیل،(1997)، «تفسیر روح البیان»، بیروت: دارالفکر.
  • دروزة، محمد عزت(1383)، «التفسیر الحدیث»، قاهره: دار إحیاء الکتب العربیة.
  • درویش، محیى الدین(1415)، «اعراب القرآن و بیانه»، دمشق: دارالارشاد.
  • دعاس حمیدان، قاسم(1425)، «اعراب القرآن الکریم»، دمشق: دارالمنیر و دارالفارابى.
  • رادمنش، سید محمد(1390)، «حروف معانی با شواهد قرآنی»، تهران: نشر جهان دانش.
  • رشیدالدین میبدى، احمد بن ابى سعد(1371)، «کشف الأسرار و عدة الأبرار»، تهران: انتشارات امیر کبیر.
  • زمخشرى، محمود(جار اللّه)،(1407)، «الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل»، بیروت: دار الکتاب العربی.
  • سبزوارى نجفى، محمد بن حبیب الله(1406)، «الجدید فى تفسیر القرآن المجید»، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
  • سمرقندى، نصربن محمد بن احمد،(1997)، «بحر العلوم»، بیروت: دار الفکر.
  • سور آبادى، ابوبکر عتیق بن محمد(1380)، «تفسیر سور آبادى»، تهران: فرهنگ نشر نو.
  • شبر، سید عبد الله(1407 )، «الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین»، کویت: مکتبة الألفین.
  • صافى، محمود بن عبد الرحیم(1418)، «الجدول فى اعراب القرآن»، بیروت و دمش: دار الرشید و مؤسسة الإیمان.
  • طباطبایى، سید محمد حسین(1417)، «المیزان فى تفسیر القرآن»، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم.
  • طنطاوى، سید محمد(1996)، «التفسیر الوسیط للقرآن الکریم»، قاهره: دار نهضه مصر للطباعه و النشر.
  • طوسى، محمد بن حسن،(1985)، «التبیان فى تفسیر القرآن»، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
  • طیب، سید عبد الحسین(1378)، «اطیب البیان فی تفسیر القرآن»، تهران: انتشارات اسلام.
  • فیض کاشانى، ملا محسن(1418)، «الأصفى فى تفسیر القرآن»، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى.
  • قرشى، سید على اکبر(1371)، «قاموس قرآن»، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  • کاظمى، جواد بن سعید(1365)، «مسالک الأفهام الى آیات الأحکام»، ناشر: کتابفروشى مرتضوى.
  • گنابادى، سلطان محمد(1408)، «تفسیر بیان السعادة فى مقامات العبادة»، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
  • محمدی، حمید(1382)، «علوم بلاغی»، قم: مؤسسه فرهنگی دار الذکر.
  • مدرسى، سید محمد تقى(1419)، «من هدى القرآن»، تهران: دار محبى الحسین.
  • مراغى؛ احمد بن مصطفى(1996)، «تفسیر المراغى»، بیروت: داراحیاء التراث العربى.
  • مکارم شیرازى، ناصر(1421)، «الأمثل فى تفسیر کتاب الله المنزل»، قم: مدرسه امام على بن ابى طالب.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 128
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 114


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب